Gümrüksüz Alışverişte Yeni Dönem: Türkiye’de Neler Değişecek?
Mevcut durumda, Türkiye’de posta ve hızlı kargo yoluyla yurtdışından yapılan alışverişlerde 30 Euro’ya kadar olan ürünlere basitleştirilmiş bir vergi sistemi uygulanıyor. Avrupa Birliği ülkelerinden gelen siparişlerde yüzde 30, AB dışından gelenlerde ise yüzde 60 oranında tek ve maktu bir gümrük vergisi tahsil ediliyor. Ancak, bu limitin sıfırlanması durumunda online ticarete konu olan ürünler, normal ithalat rejimine tabi tutulacak. Bu, ürünün türüne göre gümrük vergisi hesaplanması ve üzerine yüzde 20 KDV ile gerekiyorsa ÖTV eklenmesi anlamına geliyor. Ayrıca, gümrük sunum ücreti ve damga vergisi gibi ek masraflar da söz konusu olabilecek.
Bu değişiklik, 30 Euro üzerindeki alışverişlerde süreci daha karmaşık ve maliyetli hale getirecek. Tüketiciler, daha önce gümrüksüz olarak alabildikleri ürünler için ek vergi ve masraflar ödemek zorunda kalacaklar. Bu durumun, özellikle Çin merkezli platformlardan yapılan alışverişleri azaltması ve yerli e-ticaret şirketlerine rekabet avantajı sağlaması bekleniyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) de Konuyu Gündemine Aldı
Konuyla ilgili olarak EKONOMİ gazetesine bilgi veren bir kaynak, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) de konuyu gündemine aldığını ve Çin kaynaklı e-ticaret sitelerinin Türkiye’ye satışlarının aylık 300 milyon doları aştığını belirtti. Bu rakam, her gün 10 milyon dolarlık bir hacme denk geliyor ve mevzuata aykırı ürünlerin ülkeye girişini kolaylaştırıyor. Kaynak, “30 Euro’luk limitin sıfırlanması ile ilgili çalışma devam ediyor. Bu konu ile ilgili her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı. Bunun için Ticaret Bakanlığı yetkilileri çalışıyor. Tahammül edilecek tarafı kalmadı. Gelen her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı” şeklinde konuştu.
AB’de de Benzer Düzenlemeler Gündemde
Türkiye’deki bu potansiyel düzenlemeler, Avrupa Birliği’nde de benzer adımların atılmasıyla paralel bir seyir izliyor. AB, 150 Euro muafiyet eşiğini kaldırmayı 2028’e kadar gündemine almış durumda. Hatta Fransa, bu tarihin daha erkene çekilmesi için baskı yapıyor. Ayrıca, 150 Euro’ya kadar olan ürünlerde doğrudan tüketiciye gönderilen paket başına 2 Euro, depoya gönderilenlerde ise 0,50 Euro işlem ücreti getirilmesi konusu da tartışılıyor.
Temu’nun AB’de 92 milyon, Shein’in ise 130 milyondan fazla kullanıcısı bulunuyor. 2024 yılında AB’ye 4,6 milyar dolarlık 150 Euro altı paket giriş yaptı. Bu sayı 2023’e göre iki katına, 2022’ye göre ise üç katına tekabül ediyor. Bu paketlerin yüzde 91’inin Çin’den geldiği belirtiliyor. Bu rakamlar, Çin merkezli platformların Avrupa pazarındaki etkisini açıkça ortaya koyuyor.
Türkiye’de E-İthalat Rekor Kırıyor
Türkiye’de de bu platformların etkisi giderek artıyor. Geçen yılın Temmuz ayında Türkiye’de yaklaşık 7 milyon erişimi gören Temu, Gemius Audience’a göre Temmuz 2025’te 29 milyon ziyaretçiye ulaştı. Bu rakam, Amazon Türkiye’nin kullanıcı sayısını geride bırakırken, Hepsiburada gibi oyuncuların kullanıcı sayısının ise yaklaşık yarısına erişiyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre de 2025 yılının ilk altı ayında e-ithalat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65 artarak 155 milyar 381 milyon TL’ye ulaştı. Bu alanda tüm zamanların rekoru kırılırken, aynı dönemde yabancı kartlarla Türkiye’den yapılan online harcamalar yani e-ihracat yalnızca yüzde 7,4 artarak 78 milyar TL’den 83 milyar TL’ye çıktı.
Temu’nun Ucuzluğunun Sırrı Ne?
Temu’nun bu kadar ucuza ürün satabilmesinin ardında birkaç önemli faktör bulunuyor. Şirket, Çin merkezli olduğu için üretim ağını doğrudan platforma bağlayabiliyor ve aracıları devre dışı bırakarak maliyetleri düşürüyor. Ayrıca, PDD Holdings’in Çin pazarındaki geniş üretici ağı sayesinde ölçek avantajı elde ediyor ve bazı ürünleri neredeyse maliyetine ya da zararına satabiliyor. Vergi ve gümrük muafiyetleri de fiyatların düşük olmasında etkili oluyor. Avrupa Birliği’nde 150 Euro’nun altındaki, Türkiye’de ise 30 Euro’nun altındaki siparişlerde gümrük vergisi alınmıyor. Çin devletinin e-ihracatı desteklemesi sayesinde lojistik maliyetleri de düşük tutuluyor.
Sonuç: Online Dış Ticaret Zorlaşacak mı?
Türkiye’de 30 Euro’luk gümrüksüz online alışveriş limitinin sıfırlanması, online dış ticareti zorlaştırabilir. Tüketiciler, daha önce kolayca alabildikleri ürünler için ek vergi ve masraflar ödemek zorunda kalacaklar. Ancak, bu durum yerli e-ticaret şirketlerine rekabet avantajı sağlayabilir ve mevzuata aykırı ürünlerin ülkeye girişini engelleyebilir. Bu düzenlemenin hayata geçirilmesiyle birlikte, e-ticaret sektöründe önemli değişikliklerin yaşanması bekleniyor.
